E-ticaret, kişilerin ya da işletmelerin belli bir miktar sermayeye sahip olması gereken bir hizmet alanıdır. Sermaye miktarı, sektöre göre, alınmak istenen e-ticaret hizmetlerine göre değişse de temelde sermayenin olması gerekmektedir. Bu açıdan bakıldığında e-ticaret risklerle ve fırsatla doludur. Ancak bu durumu kendi lehinize ya da aleyhinize çevirmek sizin elinizde. Çok az bir miktar sermaye yatırımı yaparak yüksek kazançlar elde edebilir ya da yatırdığınız sermayenizden de olabilirsiniz. Bu nedenle e-ticarete geçmeden önce ihtimalleri düşünün ve kendinize bir yol haritası çizin. Bu konuda e-ticarete yeni başlayacaklar için bilgilendirmelerin olduğu yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
E-ticaret için yapılan yatırımlar, yapılan işten kar elde etmek amacı ile yapılmaktadır. ROI, tam olarak e-ticarette bu noktada devreye girer. E-ticaretle bağlantısı olan girişimciler arasında sıkça adı geçen bir kavramdır. Ticaret için yapılan yatırımların geri dönüşünün sağlanması, önemli bir durumdur. İşletmelerin temel amacı, yapılan yatırımların üzerine eklenmiş şekilde geri kazanmaktır. Bu açıdan bakıldığında ROI e-ticaret için oldukça önemli bir yere sahiptir. Ancak önem derecesini daha ayrıntılı öğrenebilmek için ROI ne demek, bunu öğrenmek gerekir.
ROI Nedir?
En temel anlamı ile ROI, “Return On Invesment” kavramının kısaltılmış halidir. Türkçe karşılığı olarak ise “yatırım getirisi, yatırım geri dönüşü” olarak ifade edilebilir. ROI hem klasik ticarette hem de e-ticarette şıkça kullanılan ve önem derecesi büyük olan bir terimdir. Yapılan yatırım maliyeti ile gelir arasındaki oranı bize verir. ROI, isteğe göre aylık, yıllık periyotlara ayrılarak hesaplanabilir.
ROI, gerçekleşen yatırımın getirisini gösteren bir sayısal değerdir. Yaptığınız yatırımın size ne oranla geri döndüğünü hesaplamaya yardımcı olur. Bu sayede yapılan yatırımın, nasıl değerlendirildiği hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Yatırım sonrası kazancınızın artması durumunda yatırıma devam edebilir, zarara uğranması durumunda yatırımı durdurabilirsiniz. ROI, bu açıdan size sunduğu veriler dahilinde bilgilendirme yaparak, sizi yönlendirebilir.
Yatırım yapılma ihtimali olan her yerde ROI karşımıza çıkabilir. Yatırımınızın ne derece performans sergilediğinin oranını ROI sayesinde öğrenebilirsiniz. Peki bu size nasıl bir katkı sağlar?
Öncelikle yapılan yatırımın ne derece size katkı sağladığını öğrenebilir, bir sonraki hamlenizi şekillendirebilirsiniz. İş dünyası, hataların çok fazla tolere edilmediği bir alandır. Bu nedenle yapılan yatırımların doğru bir şekilde yapılması, iş devamlılığı açısından oldukça önemlidir. Gelecekte yapılacak yatırım adımları için oluşturulan stratejiler, yatırım sahibini ya da işletmeyi başarıya götürecek şekilde tasarlanması gerekir.
E-Ticarette ROI Neden Önemlidir?
ROI, hem geleneksel hem de e-ticarette yer alan bir ölçüm modülüdür. Yatırım yapılması mümkün olan her alanda ROI’den bahsedilebilir. Yatırım hesaplamaları yapılırken kullanılan bir araç olan ROI, e-ticarette de karşımıza çıkar. E-ticarete olan talep, her geçen gün hızla artmaya başlamaktadır. E-ticarete olan bu ilgi, aynı zamanda yatırımcıların da e-ticarete yönelmesini sağlamış olabilir. Girişimciler yatırımlarını kazanç elde etme potansiyeli yüksek olan, revaçtaki sektörlere yapmayı tercih ederler.
Geleneksel ticarette olduğu gibi e-ticarette de ROI ölçümlemesi yapılabilir. Böylelikle e-ticaret alanında yatırım yapan girişimciler, yatırımlarının analizini yaparak, elde edilen bilgilerden hareketle kendine ya da işletmesine yeni bir plan tasarısında bulunabilir. E-ticarette gerçekleşen pek çok işlem, ROI ölçümü ile hesaplanabilir. Sermaye kullanımı, yatırım için ayırılan bütçe, tedarik edilen ürünler, satış için kullanılacak kanallar, oluşturulan pazarlama stratejileri gibi pek çok durumu analiz ederek kontrol etmeyi kolaylaştırabilirsiniz.
E-ticarete yeni başlayan bir yatırımcının yatırım yapmadan önce, yatırım planı yapması gerekebilir. Nihayetinde e-ticaret riskleri de içerisinde barındıran bir platformdur. Bu nedenle yatırım yapılmadan önce girişimciler, yatırım yapacağı sermayenin miktarını yukarıda sayılan faktörleri göz önünde bulundurarak ayırmalıdır. Web site kurulumu, satılacak ürün, ürün tedariki, reklam stratejileri, sipariş teslimi ve diğer pek çok işlem için belli bir sermayeye sahip olmanız gerekir. Bu süreç için yapacağınız yatırımın size ne oranla geri döndüğünü ROI ile öğrenebilirsiniz.
Yapılan yatırımın analizini yapılması, sizin bir sonraki hamlenizi nasıl oluşturacağınız hakkında sizi bilgilendirebilir. Bu sayede yatırımlarınızı daha tutarlı bir şekilde yapabilirsiniz. ROI’nin size sunduğu verilerden hareketle yatırım stratejinizi tekrar oluşturabilir, miktar olarak daha fazla ya da daha az sermaye yatırımında bulunabilirsiniz. Böylece e-ticaret dünyasındaki yerinizi sağlamlaştırabilir, tasarladığınız stratejilerle markanızın adını duyurabilirsiniz.
ROI Hesaplaması Nasıl Yapılır?
E-ticaret için oldukça önemli bir ölçüm aracı olan ROI ile yaptığınız yatırımların size nasıl bir geri dönüşü olduğunu öğrenebilir, bulunduğunuz piyasadaki durumunuzu pratik bir şekilde analiz edebilirsiniz. ROI ‘nin ölçüm için kullanılan bir araç olduğunu söylemiştik. Peki, ROI nasıl hesaplanır?
ROI hesaplanırken, farklı durumlar göz önünde bulundurularak hesaplama işlemi yapılabilir. Farklı durumlardan kastedilen şey şudur; örneğin e-ticarette ROI hesaplaması yapmak istiyorsunuz. Yapacağınız hesaplamayı, bulunduğunuz sektör üzerinden, yatırım türünüze göre, ürün hacmine ve belirleyeceğiniz döneme göre seçebilir ve bu şekilde analiz işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Bu durumu kısaca şu şekilde formüle edebiliriz:
ROI = (Gelir – (Yatırım Maliyeti + Ürün Maliyeti)) / (Yatırım Maliyeti + Ürün Maliyeti)
Yukarıda yer alan ROI formülü ile hesaplama yapabilir ve yaptığınız yatırımın size ne oranla geri dönüşü olduğunu öğrenebilirsiniz. Ancak ROI hesaplaması yapılırken dikkat etmeniz gereken bazı noktalar bulunur. Bu noktalara dikkat edilmesi durumunda, daha güvenilir veri ve bilgiler elde edebilirsiniz. Yatırım getirisi hesaplanırken dikkat edilmesi gereken faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz.
- Zaman Faktörü
- Risk Faktörü
- Maliyet Faktörü
- Odak Faktörü
Zaman faktörü, ROI hesaplamasında önemli olan bir faktördür. Ancak şöyle bir durum var ki yatırım süreci muallak bir durumdur. Yani yüksek miktarda bir yatırım yaptığınızda, kısa süre içerisinde yüksek bir geri dönüşü olacağını düşünmeniz sizi yanılgıya düşürür. Düşük sermaye ile kısa süre içerisinde yüksek yatırım getirisi de elde edebilirsiniz. Bu pek çok ihtimali içinde barındıran bir sürece işaret eder. Bu nedenle yatırım için en uygun zamanın seçilmesi önemlidir.
Risk faktörü ise ticaretin doğasında var olan bir durumdur. Ticarette olduğu gibi e-ticarette de bazı risklerden söz edilebilir. ROI özelinde risk faktörünü şu şekilde açıklayabiliriz. Yatırım yapmadan önce işletmeler ya da kişiler genel risklere karşı önlem almalı ve yatırımını buna göre oluşturmalıdır. Yatırım sonrasında da riskler bulunur ancak bu sizin müdahale alanınızın dışında gerçekleşir. Dolayısıyla ROI hesaplaması sonucuna göre çıkan yatırım getirinize odaklanmayın. Genel olarak karşınıza çıkabilecek riskleri belirleyip stratejinizi oluşturun.
ROI hesaplaması yaparken, tüm maliyetleri hesaba katarak ölçüm yapılması, daha doğru veri elde etmeniz açısından oldukça önemlidir. Tüm maliyetlerin hesaplamaya dahil edilmemesi, hesaplamada yanlış ya da eksik sonuçlara ulaşmanıza sebep olur. Bu durumda ilerleyen süreçte yanlış hamleler yaparak, kar yerine zarar yapabilirsiniz.
Yapacağınız yatırım size sadece finansal olarak geri dönüşü olmaz. Bu nedenle sadece sürecin finansal kısmına odaklanmayın. ROI, her ne kadar sadece finansal getiriyi ölçmek için kullanılsa da farklı kazanımlarınız olabilir. Sosyal ve çevresel faktörler de size farklı bir getiri sunar. Bu nedenle yatırım planı yaparken sadece finansal odaklı değil, sosyal ve çevresel faktörleri de dahil eden bir tasarı hazırlayın.
