Merhaba, bu yazımda sizlere hangi e-ticaret paketinizi almanız gerektiği konusunda yardımcı olması açısından yazıyorum. Normal şartlar altında bir uzman bu konuya kolay kolay internet ortamında girmez. Zira ticari iş ortaklıkları, ikili ilişkiler vs. bozulabilir, bı yüzden kimse bu konuları dijital ortamda işlemez. Ben sizler için hem ücretli hemde ücretsiz yazılımları bir uzman gözüyle anlatacağım.
Öncelikle biz şirket olarak birçok e-ticaret yazılım ile çözüm ortaklığı, iş ortaklığı, partnerlik vb. anlaşmalara sahibiz. Aylık ortalama 30 e-ticaret sitesi kuruyoruz ve her biri ayrı altyapılara sahip yazılımlardır. Bu yüzden bilinen çoğu e-ticaret yazılımlarını deneyimlemiş ve 22 yıllık bilgi ve birikimimi aktarıyor olacağım.
Bu yazı şu yazılım yada şu yazılım diye bir öneri içermeyecektir. Zira böyle bir öneride zaten saçma olur. Niye? Diye soracak olursanız gördüğünüz altyapılar ne kadar birbiri ile aynı gibi görünsede farklı kulvarlarda hizmet vermektedirler.
Şimdi şöyle bir genel sektörlere bakalım beraber; Ne var; Giyim, Elektronik, Hırdavat, Mücevherat, Pet, Sağlık, Kozmetik, Aksesuar, Market. Bunlar temel e-ticaret sektöründeki kategoriler. Ticaretin temeli ne alıyorum, kaça alıyorum ile başlar, kaç adet satıyorum ve kaça satıyorum diye biter. Yani temel bir gelir gider dengesi üzerine kurulu. Standart bir muhasebe/erp programına bir ürünün girişini yaparken ürünün adı, stok miktarı ve fiyatı girilir ve ürün mağazada/depoda yada fiziki nerede satıyorsanız orada satışa sunulmuş olur. Ancak internet bu kadar kolay bir ürün girişi ile gerçekleşmez. İşte yazılımsal farklılıklar burada başlar. Yani e-ticaret yazılımında hangi paketi almalıyım sorusunun başlangıç cevabı burada başlamaktadır. Çünkü bulunduğunuz sektör alacağınız yazılımı doğrudan etkiler.
Bilmeniz gereken ana konu “e-ticaret kısa süreli bir ticaret yapısı değildir” zira orta ve uzun vadeli plan gerektirmektedir. E-ticaret’in yasal sorumlulukları, sektörünüze uygun yazılımın tercih edilmesi, buna uygun bir ekip kurulması yada var olanı entegre edilebilmesi, çalışacağınız 2. ve 3. parti şirketler gibi planlama yapmanız gereken birçok konu bulunmaktadır. Diyelim ki planlamayı yaptınız ve sıra yazılım kiralamaya/almaya geldi. O zaman hadi yazılımlar nerede farklılık gösteriyor ve neye göre tercih etmelisiniz inceleyelim;
1- Türkiye’deki yasalar
2- Sektörel yazılımlar
3- Veri güvenliği
4- Ulaşılabilirlik
5- Şirketlerin sunduğu olanaklar
6- Geliştirilebilirlik
7- Fiyat
Bilinen Yazılımlar
Türkiye’de en çok kullanılan yerli üretim yazılımlar; Ticimax, T-Soft, İdeasoft, İkas
Türkiye’de en çok kullanılan yabancı üretim yazılımlar; WordPress (WooCommerce), Prestashop, Opencart, Magento (Kısmen)
Bu yazılımların hepsi aktif yazılımlardır. Uzun zamandır hizmet vermektedir ve stabil çalışmaktadırlar. Aralarında İkas yeni bir yazılım olmasına rağmen piyasaya çok hızlı giriş yapmış ve ciddi yatırımlar alan, güncel kodlama dilleri ile kodlanmış bir yazılımdır. Şimdi bunu niye anlattım, bunun sebebi şu; teknoloji o kadar hızlı ilerliyor ki artık yazılım dillerinin bir kullanım sonu var. Bu son yarın da olabilir 20 yıl sonra da ancak bu kadar hızlı ilerleyen bir zamanda çok uzun vadeli programlama dili malesef artık çok az. Bunun çok nedeni var ama detaylı olarak buraya anlatmayacağım, mobil teknoloji ve vr teknolojilerin hayata girmesi, tarayıcıların artık daha hızlı tepkime vermeye çalışması vs. o yüzden konu derin olduğu için farklı bir başlık altında anlatırım. Konumuza dönecek olursak yukarıda sıraladığım başlıkları sırasıyla anlatayım.
1- Türkiye’deki E-Ticaret Yasaları
E-Ticaret standart bir sektörde bulunan tüm yasalara ilaveten ek olarak KVKK ve uzak satış yasa ve yönetmeliklerine tabi olmaktadır. Yani bu alan daha derinlemesine araştırılabilir ve hızlı sonuç alınabilir bir alandır. Yaptığınız tüm ticaret kayıt altındadır. Şöyle ki; Aldığınız ödeme yöntemi, gönderdiğiniz kargo şirketi, müşteriler ile görüşme yaptığınız operatör yada yazılım şirketinden ilgili bakanlık talep ettiği anda satış adetiniz, satış rakamınız ve kime sattığınız gibi bilgilere hızlıca erişebilir. Bunlar ilaveten Kişisel verileri koruma kanunu da gördüğünüz haberlerden de bileceğiniz üzere devrede. Yani yapacağınız her eksik yada hatalı işlemin artık maddi cezası var ve ciddi bedeller ödeyebilir yada işletmenizi kapatmanıza kadar gidebilir.
Bu kadar bilgiyi niye verdim, aslında kabaca yasal mevzuat tarafını bilin ve ona göre işlem yapın diye diye düşüneceksiniz ama aslında ana neden o değil. Ana nedenimiz Kvkk. Kvkk derki “Bir hakkın tesisi, kullanılması veya korunması için veri işlemenin zorunlu olması, İlgili kişinin temel hak ve özgürlüklerine zarar vermemek kaydıyla, veri sorumlusunun meşru menfaatleri için veri işlenmesinin zorunlu olması hallerinde yurt dışına aktarılabilmektedir.” Bu ne demek açıklayayım, kişinin özlük bilgisini kesinlikle ülke dışına taşıyamazsın, barındıramazsın, paylaşamazsın. Ama kısmi olarak çerezlerin kullanımı, kişiyi tanımlayabilme rapor alabilmek yada satış yapabilmek için “kısmi” olarak kullanabilirsiniz. Bu şu demek oluyor. WordPress, prestashop yada opencart gibi yazılımlar kullandığınızda, bu yazılımlar yabancı menşeili yazılım ve tüm güncellemeleri de yine ülke dışındaki sunuculardan gerçekleştiği için, sitenizde bulunan kişisel verileri yazılım firmasının yada eklentilerin almadığından emin olduğunuz takdirde kullanabilirsiniz. Bundan emin olamıyorsanız bu yazılımları kullanmayınız. Nasıl emin olurum derseniz de iyi bir network, yazılım uzmanı gibi alanında ciddi anlamda uzman kişilerden yardım alabilirsiniz. Network uzmanı sunucunuzun trafiğini dinleyebilir, yazılım uzmanı yazılımsal olarak transfer gerçekleştiren dosyalara müdahale edebilir gibi. Daha detaylı uzun uzadıya anlatmam doğru olmaz konuyu bozmayalım.
Şimdi siz bir wordpress yada opencart yazılımı ücretsiz olduğu için de tercih ediyor olabilirsiniz. Ancak “bir şey ücretsizse ürün sizsiniz ” mantığı ile yola çıkarsak bu insanların bolca kullandığı sözcük hakikaten doğru. Neden? WordPress gibi yazılımlar yurtdışı kökenli olduğu ve bizdeki e-ticaret yapısı farklı olduğu için bu yazılımı bizim şartlarımıza uyarlamanız için gerekli eklentileri bulmanız gerekiyor. Bu eklentilerin bir çoğu premium lisans almanızı gerektiren yazılımlar. Bugün itibari ile bir woocommerce kurulumunda harcayacağınız, eksiksiz olarak (ki eksiksiz olma ihtimali yok) kurayım derseniz zaten 1000 ila 1300 dolar arasında para harcayacaksınız. Hadi eklentileri ücretsiz buldunuz bir şekilde iş gördünüz diyelim (ki sanmıyorum) bu siteyi bir sunucuda barındıracaksınız. Bu yazılımlar öyle çok büyük trafikler için yazılmış yazılımlar yada temalar değiller, oturup tema yazdırtacak ve veri tabanı optimizasyonu yaptırtacaksınız. Bugün en kötü tema 5000 tl civarına yazılıyor optimizasyon uzmandan uzmana değişiyor ama en kötü 3000 tl vereceksiniz. Hadi verdiniz site kuruldu. E Sunucu? Sunucuya da en az aylık 300 tl ödeyeceksiniz ki buda doğru düzgün trafiğiniz yoksa. Eğer trafiğiniz yüksekse her ay 6 – 8 bin civarında sunucu parası ödeyeceksiniz. Tamam hadi onu da ödediniz. Ya güvenlik? Bu yazılımlar ve eklentile açık kaynak kodlu. Yarın bilemedin ertesi gün sitenizde H-a-c-Ked by bilmem ne yazısını görürseniz ne olacak. Kvkk patladıya. Gitti bütün veriler. Şimdi gidip sitenizin çalındığını anons ettireceksiniz, her kullanıcıya veri çalındığına dair bilgi göndereceksiniz. Aha da rezil olduk. Doğum günü pastası mumsuz olmaz değil mi? Ne güzel mum da ekledik oldu bitti. Şimdi diyeceksiniz ki yerli yazılımlarda bu olmuyor mu? Tabiki de olabilir ama yerli yukarıda bahsettiğim yazılımların hepsi akredite almış. Bilmem kaç şirkete güvenlik testleri yaptırmış, herşeyden önemlisi kendi koldları. Öyle kafasına takılan bu siteyi h-ac-klim diyemez yani.
Özetle bu başlıktan şunu çıkartalım, Türkiye’de bulunan kanunlar sizin yabancı menşeili yazılımları kullanmanız çok zorlaştırır. Eğer alanında uzman yoksa çok bulaşmayın.
2- Sektörel Yazılımlar
Yukarıdaki başlıkta sizi Türkiye’de ki yazılımlara yönlendiğinizi düşünüyorum. Ki doğru olanı da bu. Paranızı neden elin yabancısına kaptırasınız ki :). Neyse şimdi bizim İkas, Ticimax, T-Soft, İdeasoft bu yazılımlar aynı gibi duruyor dimi? Ama değil 🙂 Zira aynı olsalardı aralarında savaş çıkabilirdir. Ha ortak çok modülleri var birbirine benzeyen ama herbiri farklı alanlarda daha çok uzmanlığa sahip. Mesela İkas, Ticimax ve T-Soft’ta onlarca sektörel modül var. Bu 3 firma için aralarında farklı farklı çok gelişmiş modüllere sahip. Mesela İkas’ta “benimde enteresan olarak gördüğüm” akıllı depoya benzer bir sistem var ve yazılımın kendinde var bu ek modül felan değil. Azcık geliştirirlerse akıllı depo der çıkarlar. Ticimax’ın neredeyse entegre olamadığı muhasebe programı yok gibi birşey. Ek olarak farklı farklı sektörel başarılı çok modülü var. T-Soft dersen B2B’nin kaba tabirle altından girip üstünden çıkıyor. Muhasebe (ERP) programınızda canınız hangi veriyi sitenizde görünmesini istiyorsa söyleyin yapsınlar. Ama ayrı ayrı değerlendirmek gerekirse;
İkas E-Ticaret Yazılımı; Çok hızlıdır. (Bunu övgü için felan yazmıyorum, uzman bilgisi olarak paylaşıyorum.) Gerçekten çok hızlıdır. Nedeni ise önyüz (müşteri arayüzü) react denilen bir dil ile kodlanmış olmasıdır. Ek olarak bazı firmalarda ek modül olarak satılan özellikler burada standart olarak var. Bu site ile e-ihracat yapmak istiyorsanız zaten site tamamen e-ihracat yapabil diye kodlanmış ek para vermeden yapabiliyorsun. Tema kullanımı kolay sayılır, ürün girişleri ve varyant yapısı gayet başarılı. Google ile tam uyumlu. Diğer arama motorları küsmesin, Türkiye’deki pazar dağılımınız küçük o yüzden sadece Google yazdım :). Kullanımı kolay, ekonomiktir ve yeni müşterilerim de tercih ederim. Desteklik bir durum henüz oluşmadı bizim açımızdan.
Ticimax E-Ticaret Yazılımı; Gayet hızıdır, destek sistemi başarılıdır, sektörel birçok modülleri bulunmaktadır. Birçok erp yazılımı ile doğrudan entegredir. Pazaryerleri ile çift yönlü entegredir. E-ihracat için ayrı çok gelişmiş modülleri bulunmaktadır. Akıllı depolama yazılımları, native uygulama yazılımı, marketlere özel gelişmiş çözümleri bulunmaktadır. Bir çok müşterimde tercihim Ticimax’den yana olmuştur. Hem ekonomiktir hemde sonuç odaklıdır. Modüller gerçekten işlevlidir yani modül yazmak için yazılmamıştır. 7/24 destek vardır, destek süreleri çok kısadır. Destek gerektirecek bir sorunla 2 yıldır çok karşılaşmadık aslında bizimki genelde bilgi alışverişi diyelim.
T-Soft E-Ticaret Yazılımı; Gayet hızlıdır, başarılı birçok modülü bulunmaktadır. B2B kuracaksak ilk tercih ettiğim yazılımdır. Rakam olarak B2B için ortalama rakamlardadır. Entegrasyon yaparken bile birçok farklı alanlara değinmektedir. Mesela plasiyer modülü bile bulunmaktadır. Destek sistemi talep üzerinden ilerlemektedir ve destek süreleri konuya göre uzunluk kısalık gösterebilir. Yönetim panelinde modül marketi vardır. Bir çok modül mevcuttur bazıları ücretsiz bazıları ücretlidir.
Şimdi buraya ben bu şirketler küçük küçük başlıklar altında yazmaya çalıştım ya. Sakın yanlış anlaşılma olmasın bu şirketlerin hepsi milyon dolarlık şirketler. Herbirinde 200 – 300 insan çalışıyor. Bu 2 satıra sığabilecek şirketler değiller. Ancak sadece kısa bilgi sunabilirim. Yoksa anlatmaya başlasak şirket sahipleri bile yazılımlarını 24 saatte anlat anlat bitiremezler. Ben en çok kullanılan, denk geldiğim bilindik konular üzerine yazdım. Her biri ayrı ayrı kıymetli insanların oluşturduğu şirketlerdir.
Bu yazılımları ayrı ayrı değerlendireceğim. Bu yüzden kısaca konuyu kapatıyorum.
3- Veri Güvenliği
Türkiye’de ki her e-ticaret yazılımının en önem verdiği konudur veri güvenliği. WordPress gibi açık kaynak kodlu yazılımlarda bu güvenliği sizin sağlamanız gerekirken İkas, Ticimax yada T-Soft gibi yazılımlarda güvenliğinizi şirketlerin kendileri karşılar. Tabi bu güvenlik ile alakalı çok detaylı bilgiye sahip olamayabilirsiniz ki normaldir de sizi şahsi olarak ilgilendirmediği için üzerine düşmemiş olabilirsiniz ancak güvenlik birkaç katmandan oluşuyor. Kabaca başlık altına almam gerekirse sırası ile Network Güvenliği, Sunucu Güvenliği, Veri Tabanı Güvenliği ve Yazılım Güvenliği. Bunların herbiri ayrı ayrı uzmanların iş alanıdır ve önlem alınmazsa milyonlarca liranıza neden olabilir. İkas yada Ticimax gibi bir yazılım tercih ettiğinizde bu güvenlik onlara ait olmaktadır. Az önce de dediğim gibi wordpress, opencart gibi yazılımlarda ise bu güvenlik size aittir.
4- Ulaşılabilirlik
E-ticaret sitesinin olmazsa olmazı ulaşılabilirlik. Yani siteye erişim. Siteye insanlar erişemezse alışveriş olmaz değilmi? Ulaşılabilirlik 2 unsurdan oluşur. Bunlar sırası ile sunucu erişimi ve site erişimi. Sunucu erişimi; sunucunun bulunduğu veri merkezine ulaşım, daha sonra sunucuya ulaşım şeklinde ilerler. Buna uptime denir. Yani sunucunun online kalma süresidir. Diğeri sitenin erişimi; buda sitenizin tasarımsal yada yazılımsal olarak müşterilerinizin ulaşabilmesidir. Eğer yabancı menşeili bir yazılım kullanacaksanız bu sorunlar sizi ilgilendiriyor. Ancak yerli yazılım kullanacaksanız bu sorunlardan 1 tanesi sizi ilgilendiriyor o da eğer siteyi siz tasarladıysanız. Eğer Ticimax gibi bir yazılım kiraladıysanız ve tasarımının kodlarına siz müdahale ettiyseniz o kodları uzman birine düzellttirmeniz lazım. Siteniz yine açılır ama kodlarla oynadığınız için tema bozulmuş olabilir ki yerli yazılımlarda başınıza gelebilecek en kötü senaryoda budur. Bu senaryoyu da kötü olarak nitelendiremeyiz. Sonuç olarak siz kodlarla oynuyorsunuz bir başkası değil. Kendi başınıza açtığınız sorun yani 🙂
5- Şirketlerin Sunduğu Olanaklar
Yerli her e-ticaret yazılım şirketi dönem dönem fırsatlar sunar. Sizin burada bu fırsatları çok iyi değerlendirmeniz lazım. Örneğin A şirketindeki B paketinin fiyatı 100 tl den 50 tl ye düşmüş olsun. Siz zaten 100 tl yi gözden çıkarttınız. Amacınız 50 tl ye istediğiniz paketi almak olmasın yine 100 tl ye o firmanın daha üst paketlerini alın. Tavsiyeme güvenin bu üst paketler ileride ihtiyacınız artacağı için sizi ek ödemelerden kurtaracaktır. Sizin bu modüle ne gerek var dediğiniz her modül satışlarınız arttıkça ileride almanız gereken modül olacak. Şimdi “ne ihtiyacım var diyip” kestirip atmayın. Bu kestirip attığınız modül ilerde emin olun işinize yarayacak. Şuanda hacminiz yok o yüzden gözünüze batıyor :).
6- Geliştirilebilirlik
Bu başlığın temeli güncellemedir. Tüm müşterilerden gelen feedbackler yazılım şirketlerinin velinimetidir. Her yazılım şirketi düzenli aralarla güncelleme yayınlarlar. Türk yazılım firmalarında bu güncellemelerden nerdeyse haberdar bile olmazsınız. Firmalar ne kadar yayın yapsada çok işletme sahibi bunları takip etmez. Bir yazılım firması düzenli güncelleme yaparak yazılımını geliştirir. Bu yüzden tercih edeceğiniz yazılımın mutlaka düzenli güncellemeleri alıyor olmasına dikkat edin.
7- Fiyat
Bakın fiyat sonuncu sırada. Nedeni ise eğer bu işe gerçekten yatırım yapcaksanız fiyatın önemi %5 bile değil. Çünkü geleceğiniz belkide gelecek neslinize yatırım yapıyorsunuz. Alacağınız yazılımın fiyatı o yüzden çok önemli değil. Yukarıdakileri yerine getirdiyseniz fiyat zaten hemen hemen her firmada aynı zaten. 3 yukarı 2 aşağı oynar. Yazılımda esas olan yazılım kendisi ve size kattıklarıdır, fiyatı değil!
Ve Son Hangi E-Ticaret Yazılımını Almalıyım?
Çok yazdığımın farkındayım. Aslında az bile yazdım ama sıkılacağınız için sonlandırıyorum. Sorunuzun cevabı yukarıda madde madde verdim. Ancak yinede kendimce bu sorunun cevabı; Yazılım stabil ve düzgün olmalıdır, yerli yazılım olmalıdır, güvenli ve güncel yazılım olmalıdır, hızlı olmalıdır, sektörünüze uygun olmalıdır, kullanıcı deneyimi yüksek bir yazılım olmalıdır, şirketler tarafından sıkça kullanılan bir yazılım olmalıdır, sorunları hızlı çözen bir yazılım olmalıdır, herşeyden önemlisi telefonu açtığınızda karşınızda birisinin olacağı bir yazılım olmalıdır.
Okuduğunuz için teşekkür ederim.
Eyüp KOMUT
