İnternetten alışveriş yaparken aslında farkında ya da değil kategorilere rastlıyoruz. E-ticaret web sitesinde var olan kategorilerden hareketle aradığımız ürünün nerde olduğunu bulmamız daha da kolaylaşıyor. Aslında bir nevi yönlendirici gibi. Kategori başlıkları sayesinde hangi ürünü nerede aramamız gerektiğini çok iyi biliyoruz. Bu durum aslında internet kullanıcıları açısından oldukça önemli bir konudur. Peki e-ticaret yapan firmaların ürün kategorisi nasıl belirlemesi gerekir?
İnternet kullanımın yaygınlaşması, alışveriş eyleminin internet üzerinden yapılmasını daha da yaygın hale getirmiş durumdadır. Bu durum hem tüketici kitlesinin hem de işletmeler arasında rekabet ortamının yükselmesine sebep olmuştur. İnternet sitelerinin tercih edilmesinin belli başlı ana nedenleri olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenleri şu şekilde açıklayalım. E-ticaret web siteniz diğer sitelerden daha hızlı, daha anlaşılır, daha trend ve hizmet anlamında kendini geliştirmişse diğerlerinden daha fazla ön plana çıkar. Web sitenizin açık ve yönlendirici olmasına katkı sağlayan unsurlardan biri kategorilerdir. Kategori nedir, web siteniz için kategori belirlemesi nasıl yapılır? Bu yazımızda bu gibi soruların cevabını vereceğiz.
Ürün Kategorisi Nedir?
E-ticaret yapanların ya da yapacak olanların bilmesi gereken ve karşılaşacakları konulardan biri de ürün kategorisidir. Web sitenizde bulunan ürünlerin daha düzgün ve bulunabilir olmasını sağlayan çalışmanın adına ürün kategorisi denir. Kategori kavramı anlam olarak baktığımızda, aralarından benzerlik olan nesne ya da şeylerin bir araya gelerek veya getirilerek oluşturmuş olduğu bölümdür. Web siteniz için kategori oluştururken de bu anlamdan yola çıkarak çalışmanızı yaparsınız.
Ürünlerinize uygun kategori başlıkları oluşturarak ürünlerin site üzerinde daha düzgün durmasını sağlarsınız. Ayrıca ürünlerin kategorize edilmesi aynı zamanda bulunabilirliğini de artırır. Bu nedenle ürünlerinize uygun kategoriler oluşturarak kategori ağacınızı şekillendirebilirsiniz. Ürün kategorisi, hangi ürünün hangi kategori başlığı altında olacağını gösterir. Böylece sitenizi ziyaret eden müşteri aradığı ürünü kategoriler üzerinden kolayca bulabilir. Dolayısıyla açacağınız kategori başlığı ile ürünle arasında bir benzerlik bağı olmalıdır. Bir örnekle açıklayalım. Pet ürünleri satan bir e-ticaret siteniz olsun. Kategorisiz bir şekilde ürünleri yüklemeniz durumunda ürünler karmaşık şekilde sıralanacaktır. Sitenizi ziyaret eden müşteri köpeğine mama alacak olsun. Kendine uygun ürünleri bulana kadar neredeyse tüm ürün sayfalarını dolanmak zorunda kalabilir.
Siteniz için kategori ağacı oluşturmanız ve ürünleri uygun kategoriye yerleştirmeniz durumunda müşteriler aradığı ürünü çok daha kolay bulabilecektir. Böylece hem ürünlerinizi düzgün bir şekilde web sitenizde sergilemiş olursunuz hem de müşterinize satış gerçekleştirirsiniz.
E-Ticarette Ürün Kategorisi Nasıl Belirlenir?
Web siteniz için ürün kategorisi belirlerken ilk olarak şu noktaya dikkat etmelisiniz? “Ne satıyorsunuz?
- Sattığınız tüm ürünlere hakim olmalı ve aralarında belli bir benzerlik ya da ilişki olanları gruplandırabilirsiniz. Böylece ürün kategorinizin ilk taslağını hazırlamış olursunuz. Ancak bu gruplandırma bulunduğunuz sektöre göre değişkenlik gösterebilir.
Örneğin tekstil sektöründe e-ticaret yapıyorsanız mevsimlik ya da sezonluk ürünlere göre kategorileştirme uygulamanız gerekir. Ancak yapı market satan bir işletme iseniz hazırlayacağınız kategori ağacı ona göre değişecektir.
Ayrıca şu noktaya da dikkat edin. Mevcut ürünlerden başka ürün satışı yapacak mısınız? Yeni kurulan ve ürün sayısı sınırlı olan bir e-ticaret sitesi olabilirsiniz. Ancak ileriye dönük bir planlama yaptığınızda ürünlerinize çeşitlilik katacak mısınız? Sonrasında bununla ilgili tekrar kategori çalışması yapmanız olası bir durumdur.
- Tüm ürünleri listeleyip gruplandırdıktan sonra yapacağınız bir sonraki adım, bu ürünlere uygun kategori başlıkları oluşturmaktır. Kategori başlıkları hem mevcut ürünleri nitelemeli hem de genel ve bütünleyici olmalıdır.
Kategori başlığı oluşturmak, bu anlamda önemli bir çalışma gerektirir. Çünkü kategori ürün ilişkisini tam kurmalısınız. Kategoride bulunan ürün alakasız olduğunda müşteri üzerindeki algısı da olumsuz olur. Bu anlamda müşteri gözünde prestij kaybına uğrarsınız. Çünkü e-ticaret yapan ve her geçen gün sayısı artan pek çok işletmenin varlığı söz konusudur. Bu işletmelerin arasından sıyrılarak müşteriye ulaşmak için farkınızı ortaya koymalısınız. Kategori anlamında yapacağınız yanlış düzenleme yaparak müşteri kaybı yaşarsınız.
- Gereksiz kategori açmayın. Web sitenizin kategorini kısmını kabartmak için fazla kategori başlığı oluşturmaktan kaçının. İç boş olan kategorilerin varlığı müşterinin yine sizinle ilgili olumsuz düşüncelere kapılmasına sebep olur.
- Sezonluk ürünler varsa bununla ilgili bir kategori başlığı oluşturarak müşterinin doğrudan ürüne ulaşmasını sağlayabilirsiniz.
Kış sezonu için getirmiş olduğunuz montları “Mont” kategorisi altında satışa sunabilirsiniz. Ancak “Yeni “Gelenler” olarak açtığınız kategori altında montları sergilemeniz müşterinin daha fazla ilgisini çekebilir. Çünkü tüketicilerin en trende ulaşma isteği, doğrusal olarak yeni gelen olarak nitelenen mont ürününe karşı satın alma isteğini tetikler.
Ürün Kategorisi Belirlemede Etkili Olan Faktörler Nelerdir?
Yeni kurulan bir e-ticaret web sitesi iseniz ürünlerinizi kategorize etmede sıralayacağımız faktörlerden yararlanarak etkili bir kategori ağacı oluşturabilirsiniz. Tüm ürünleri listeledikten sonra gruplandırma işlemine başlayın. Gruplandırırken ürünlerin şu niteliklerine dikkat edebilirsiniz.
- Ürün modeli
- Ürünün niteliği
- Ürün grubu
- Ürün markası
Ayrıca tekstil ve oyuncak gibi sektörler için bu maddelere ek olarak;
- Yaş
- Cinsiyet
- Renk
faktörleri de eklenebilir. Bu gibi belirleyici faktörleri kullanarak ürünleri gruplandırabilirsiniz. Daha sonra bu gruplandırdığınız ürünlere uygun başlık hazırlayarak ürün kategorinizi hazırlayabilirsiniz. Ürünler arasında benzerlik ancak kullanım amacı ya da işlevi açısından farklılık bulunabilir. Bu gibi ürünler için yapacağınız işlem ise kategorinizi kırılımlara ayırmak olacaktır.
Kategoriyi kırılımlara ayırmak ne demektir? Yani ana kategorinizin altında bulunan alt kategorilerin varlığı kırılımlar anlamına gelir. Bu durumu da şu şekilde örneklendirelim. Mobilya dekorasyon ürünü sattığınızı düşünün. Bunun için en basitinden “Ev Dekorasyonu” kategorisi açtınız. Ancak bu kategoride bulunan ürünler genel olarak ev dekorasyonu için kullanılsa da kullanım amacı olarak farklılık gösterebilir. Mutfak masası, kitaplı ya da duvar paneli satıyorsanız bunların her biri ev dekorasyonu kategorisi altında toplarsınız. Ancak alt kategori kırılımları oluşturarak müşterinin aradığı ürüne doğrudan ulaşmasını sağlarsınız.
Ürün Kategori Sistemi Nasıl Belirlenir?
Kategori sistemi ürünleriniz miktarına göre farklı şekilde hazırlanır. Kategori sistemi ürün miktarına göre az sayıda ürün kategori sistemi ve çok sayıda ürün kategori sistemi olarak 2 gruba ayrılıyor. Ürünleriniz az sayıda olması durumunda oluşturduğunuz kategorilerin sayısını da sınırlı tutmalısınız. Bu kategori sistemi özellikle niş pazar yapan işletmeler için geçerlidir. Niş pazarlama, belli bir müşteri kitlesine hitap eden ürünlerin satıldığı bir pazarlama çeşididir. Haliyle sattığı ürünlerin miktarı da sınırlıdır. Niş pazarlama yapan bir e-ticaret sitesi iseniz az sayıda ürün kategori sistemini uygulamalısınız.
Az sayıda ürün kategori sistemi hazırlanırken ürünlerin temel belirleyiciler üzerinden oluşturabilirsiniz. Bu belirleyiciler, yukarıda ifade ettiğimiz faktörlerden biri ya da birkaçı üzerinden olabilir. Ayrıca sektörünüzde öncü olarak gördüğünüz markaların kategori oluşumlarını inceleyerek kendinize uygun, özgün bir kategori sistemi oluşturabilirsiniz.
Çok sayılı ürünlerde kategori sistemi oluşturmak daha detaylı bir süreç ister. Ürün sayısının fazla olduğu için, müşterinin ulaşabilirliğini göz önünde bulundurarak kategori oluşturmanız gerekir. Bu kategori sisteminde kategori kırılımı da daha fazla olacaktır. Diğer türlü müşteri ürün aramaktan ve incelemekten sıkılıp siteden çıkar. Bu nedenle müşterinin kolayca aradığını bulabileceği kategori sistemi oluşturmalısınız.
